Đến bản Tùy học nấu ăn

(ANTĐ) - Bản Tùy cách Hà Nội tròn 300 cây số. Bản nằm kề quốc lộ 34 đi Bắc Mê và Cao Bằng. Nằm ngay vùng ven thành phố Hà Giang, bản Tùy lẫn vào trong núi với những nếp nhà sàn cổ còn gần như nguyên vẹn.

Hà Giang, cái tên dường như quá quen thuộc với những người yêu du lịch khám phá, và đặc biệt là những người đi du lịch bằng xe gắn máy với đam mê trải nghiệm tay lái trên những cung đường đèo uốn lượn quanh co, cao vút lưng trời của cao nguyên đá Đồng Văn. Ấy vậy mà ở ngay trung tâm thành phố Hà Giang, trung tâm văn hóa, chính trị xã hội của cả tỉnh thì lại chả mấy dân du lịch nào hào hứng cả. Âu cũng bởi những người đi du lịch Hà Giang hầu hết đều không nhằm tìm kiếm sự ồn ào đô hội, không khám phá những dịch vụ đắt tiền cao cấp.

Họ đến Hà Giang để được ngắm cảnh, khám phá thiên nhiên, văn hóa, truyền thống và những tập quán sinh hoạt của đồng bào vùng cao, những điều còn xa lạ và nhuốm màu huyền bí.

Cũng bởi vị trí giáp ranh thành phố mà bản Tùy là một điểm đến không được mấy du khách để ý. Thế nhưng, đây lại là một nơi thật sự đặc biệt, phố có bản làng, có nhà sàn, có sương giăng mờ mỗi sớm và có cả những nét nguyên sơ của cuộc sống vùng cao.

Ở đây, tôi đã gặp hai khách nước ngoài đang trải nghiệm tự nấu ăn các món ăn đặc trưng của dân tộc Tày. Họ được hướng dẫn để tự nấu ngay trên nhà sàn, tự thưởng thức những món ăn do mình nấu và uống loại rượu được ủ từ thóc là đặc sản nơi đây. Thấy tôi ngỏ ý muốn học làm một số ăn truyền thống của người Tày, bà Lô Thị Tiên, chẳng ngại ngần dạy cho tôi công thức làm hai món Thịt Lam (Nứa Lảm) và Măng quấn thịt (Mảy Nhưởng). Trong khi bà vừa hướng dẫn vừa để cho tôi cùng làm thì cô con gái của bà - Lý Thị Châm đóng vai trò phiên dịch. Đây là hai món ăn đặc trưng của người Tày thường được dùng trong những bữa cơm khách cùng với Xôi ngũ sắc, khâu nhục, thịt gác bếp, rượu thóc, rêu nướng và các loại rau rừng.

Món Mảy Nhưởng được làm từ măng vầu tươi, luộc chín, tách riêng phần lá măng rồi cắt khúc chừng 5cm. Thịt lợn ba chỉ băm nhuyễn rồi trộn với hành lá thái nhỏ, bột nếp và thêm một ít hành khô băm, nêm thêm gia vị vừa phải. Tất cả nhồi vào những khúc măng còn nguyên dạng ống hoặc gói bằng những lá măng đã tách rời rồi cho vào nồi hấp chừng 30 phút là dùng được.

Món Nứa Lảm thì có phần phức tạp hơn. Thịt lợn bản luộc chín, cắt miếng vừa ăn rồi ướp thảo quả, hoa hồi, giấm, hạt tiêu cùng gia vị vừa ăn trong vòng 2-3 giờ cho ngấm. Sau đó nhồi vào ống tre, bịt hai đầu và nướng trên bếp lửa chừng 1 giờ cho tới khi phần vỏ tre cháy hết và có mùi thơm của thịt từ trong ống. Lúc ấy bóc vỏ tre, sẽ thấy thịt có màu sậm và thơm.

Bà Tiên cho biết, cả hai món trên đều được ăn cùng rau sống và nước mắm tỏi, ớt. Cách làm tuy có mất nhiều thời gian nhưng lại không khó nên mỗi khi có du khách đến bản bà thường dạy họ tự làm khoảng 1 đến 2 món trên chính mâm cơm họ sẽ thưởng thức vào bữa tối. Cũng bởi vậy mà bữa tối trên bản dù muộn nhưng ấn tượng. Ở bản Tùy, ngay ven thành phố Hà Giang, nơi mà những người đi du lịch bụi ít khi ghé lại, tôi đã có những trải nghiệm vô cùng thú vị với một đêm tự nấu ăn và nghỉ tại nhà sàn ngay trong lòng thành phố cao nguyên.

Theo Vũ Thanh (An Ninh Thủ Đô)
Du lịch, GO!